~~~~~~~~⊰❂ unicode ❂⊱~~~~~~~~

ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုမလွှမ်းခြုံနိုင်သည့် ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း) သီပေါမြို့နယ်၏ ကျေးရွာထက်ဝက်ခန့်အတွက် စီမံချက်ရေးဆွဲနေသည့် သီပေါမြို့ပြည်သူ့ဆေးရုံအုပ်နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း
**************
တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုံနေထိုင်သဖြင့် ဘာသာစကားအခက်အခဲ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးအခက်အခဲ၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတို့ကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသ သီပေါမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာထက်ဝက်ခန့်မှာ အစိုးရ၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလက်လှမ်းမမီဖြစ်နေသည့်အတွက် အဆိုပါဒေသများတွင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု လွှမ်းခြံုနိုင်ရေး အစီအစဉ်များရေးဆွဲနေသည့် သီပေါမြို့ ကုတင် (၁၀၀)ဆေးရုံ၏ ဆေးရုံအုပ်ကြီး ဒေါက်တာ နန္ဒဝင်းနှင့် တာချီလိတ်သတင်းအေဂျင်စီက သီပေါမြို့တွင် တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အဟာရပြည့်ဝသည့် တန်ဖိုးနည်းထမင်းဟင်းလျာရောင်းချခြင်းအစီအစဉ်ကြောင့် ပြည်သူ့ဂုဏ်ရည်အထူးဆု ရရှိခဲ့သည့် ဒေါက်တာ နန္ဒဝင်းသည် သီပေါ ကုတင်(၁၀၀)ဆံ့ပြည်သူ့ဆေးရုံတွင် လူနာများအတွက် အဟာရဒါန နေ့စဉ်ကျွေးမွေးခြင်း၊ လူနာစောင့်များအတွက် တန်ဖိုးနည်းထမင်းဟင်းအား ရံပုံငွေမတည်ပေး၍ ပုံမှန်လည်ပတ်နိုင်ရေး အစီအစဉ်များကိုလည်း အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည်ဖေါ်ထားပြီး ကုသိုလ်ဖြစ်ဆေးခန်းဖွင့်လှစ်ဆောင်ရွက်ပေးနေခြင်းဖြစ်ရာ ဒေသတွင်း  အစိုးရ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုဆောင်ရွက်နိုင်မှု အခြေအနေများကို မေးမြန်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

TNA: ဆရာတို့ သီပေါမြို့နယ်အတွင်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု လွှမ်းခြံုနိုင်မှုနည်းနေတဲ့အတွက် စီမံချက်ရေးဆွဲ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။  လက်ရှိဒေသတွင်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု လွှမ်းခြံုနိုင်မှုအခြေအနေ ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။ စီမံချက်ကို ဘယ်လိုရေးဆွဲလုပ်ဆောင်နေပါသလဲရှင်။

Dr.NDW: ဒီမှာက ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေရောက်နိုင်တဲ့နေရာ၊ မရောက်နိုင်တဲ့နေရာ၊ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုအတွက် အခွင့်အရေးတွေပေးနိုင်တဲ့နေရာနဲ့ မပေးနိုင်တဲ့နေရာဆိုပြီးတော့ နှစ်ပိုင်းခွဲနိုင်တာပေါ့။ ဒါက မြို့တိုင်းမှာရှိပါတယ်။ လက်လှမ်းမီတဲ့နေရာ (Easy to Reach) နဲ့ လက်လှမ်းမမီတဲ့နေရာ (Hard To Reach) ပေ့ါနော်။ ကျန်းမာရေးဌာနကလူတွေ၊ ကျန်းမာရေးဌာနက ပေးမယ့်စောင့်ရှောက်မှုတွေက အဲ့ဒီနေရာတွေကိုရောက်ဖို့ အလွယ်တကူနဲ့ သွားရောက်နိုင်တဲ့ နေရာနဲ့ ခက်ခက် ခဲခဲ သွားရောက်မှရတဲ့ နေရာပေါ့။

လက်လှမ်းမမီတဲ့နေရာမှာလည်း နှစ်မျိုးရှိတာပေါ့။ နိုင်ငံရေးအခြေအနေအရနဲ့ နယ်မြေသဘာဝအနေအထား အရပေါ့။ နိုင်ငံရေးအခြေအနေအရကျတော့ ဆရာတို့ ဒီဘက်မှာ ပဋိပက္ခ တွေရှိနေတယ်။ အခြေအနေ အရပ်ရပ်အရပေါ့။ ကျန်းမာရေးဌာနကဆိုရင်တော့ တော်တော်များများကတော့ ဝင်ခွင့်ပေးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ခါတစ်လေ ပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့အချိန်ဆိုရင်တော့ မသွားရဘူးပေါ့။

ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင်ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတဲ့အချိန်ကဆိုရင် ပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့နေရာတွေကို သွားလို့မရဘူး။  တစ်ချို့ နေရာကျတော့ ရာသီဥတုကြောင့်ပေါ့။ လမ်းပန်းကလည်း ဆိုးတယ်။ အဲဒီဟာမျိုးတွေကျတော့ သဘာဝအနေအထားအရ လက်လှမ်းမမီဖြစ်တာပေါ့။

ဆရာတို့ဒီမြို့မှာ ပြန်တွက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးအရဖြစ်စေ၊ သဘာဝအနေအထားအရဖြစ်စေ လက်လှမ်းမမီဖြစ်တဲ့ ရွာတွေက စုစုပေါင်း (၄၉၅)ရွာရှိတဲ့အထဲမှာ (၂၀၅) ရွာလောက်က လက်လှမ်းမမီးဖြစ်နေတယ်။ တနည်းအားဖြင့်ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ဆရာတို့မြို့နယ်ရဲ့ ထက်ဝက်နီးပါးဟာ လွှမ်းခြံုဖို့ နည်းနည်းခက်ခဲတယ်ပေါ့။

TNA: ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုရရှိဖို့ခက်ခဲနေတဲ့ မြို့နယ်ရဲ့ထက်ဝက်နီးပါးလောက်ဖြစ်နေတဲ့ ဒီဒေသတွေမှာ ဒေသန္တရဆေးခန်းလိုမျိုးဖြစ်ဖြစ် သူတို့အတွက် အနီးစပ်ဆုံး လက်လှမ်းမီနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးနိုင်တာက ဘာတွေရှိမလဲ ဆရာ။

Dr.NDW: တစ်ချို့တွေကတော့ ဆေးခန်းရဲ့အနီးမှာရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆေးခန်းရဲ့နားမှာကို သွားဖိို့ခက်နေတာ။ ဥပမာဆို တစ်ချို့ မိုးရွာလာရင် တောင်ကျချောင်း (၅)ခုလောက်ကို ဖြတ်ပြီးသွားလာရတာရှိတယ်။ အဲဒါမျိုးကျ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုက မရောက်တော့ဘူး။

မရောက်တော့ဘူးဆိုတော့ ဆရာတို့က ပွင့်လင်းရာသီရောက်ရင် ပိုလုပ်ရတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ ပွင့်လင်းရာသီမဟုတ်တဲ့အချိန်မျိုးကျ မိုးတွင်းလိုမျိုးဆို သွားလို့မရဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ခေါက်က ကျောင်းတွေမှာ ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင် ကာကွယ်ဆေးထိုးတယ်။ ကျောင်းတွေမှာထိုးတဲ့အခါတုန်းက ဆရာ့တပည့်တွေ အဲဒီကိုရောက်သွားတယ်။ ရောက်သွားပြီးတဲ့အချိန်မှာ မိုးရွာလိုက်တယ်။ လုံးဝထွက်လို့မရတော့ဘူး။ အဲဒီမှာ သူတို့တွေအကုန်လုံး ပိတ်မိသွားတာပေါ့။ ဆရာတို့က ဒါတွေကြံုရတယ်။ အခုဆိုရင်လည်း အဲဒီနေရာ ရောက်သွားရင် တယ်လီဖုန်းနဲ့ ဆက်သွယ်လည်းမရဘူး။ ပုံလျှန်းလို နေရာမျိုးပေ့ါ။ ပုံလျှန်းဆိုတာ့ တောင်ဘက် အခြမ်း၊ ကျေးသီးဘက်အခြမ်းပေါ့။ အဲဒီနေရာတွေမှာ ဆရာတို့ဝန်ထမ်းတွေက အလုပ်လုပ်ရပါတယ်။

အဲဒီလိုနေရာမျိုးကို ဘယ်လိုလုပ်မလဲပေါ့။ ဘယ်လိုနည်းတွေနဲ့ ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာကို ဆရာတို့ ဆက်ပြီး ရှင်းပြပါ့မယ်။ ဆရာတို့က အဓိကကတော့ ဘယ်လိုနည်းကြောင့် လက်လှမ်းမမီဖြစ်တဲ့ဒေသဖြစ်ပါစေ အချိန်တစ်ချိန်မှာတော့ ဆရာတို့မှာ အဆက်အသွယ်လုပ်လို့ရတယ်။ ဥပမာဆိုရင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေအရ လက်လှမ်းမမီတဲ့ဒေသတွေဆို သူတို့ ပဋိပက္ခမဖြစ်တဲ့အချိန်ကျရင်  ဆရာတို့ဆက်သွယ်လို့ရ သွားလို့ရတယ်။

နယ်မြေသဘာဝအနေအထားအရဆိုရင် ရာသီဥတုသာယာတဲ့အခါကျရင် သွားလို့ရတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဆရာတို့က အဲဒီနေရာတွေကိုဝင်မှာ။ အဲဒီလိုနေရာတွေကို ဆရာတို့က မြေပုံဆွဲထားလိုက်တယ်။ ဘယ်နေရာမှာ ဘယ်အချိန်မှာ ဝင်ရမယ်စတာတွေ မှတ်လိုက်တယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ တာဝန်ကျတဲ့ ဆရာမက တစ်ယောက်တည်း ဖြစ်လိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုနေရာကို ဝင်လို့ရတဲ့အချိန်မှာ တာဝန်ကျတဲ့ တစ်ယောက်တည်းတင်မဟုတ်ဘဲ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ အပြံုလိုက်ဝင်မယ်။ ဥပမာ အရင်ကရှိတဲ့ ဆရာမတစ်ယောက်နဲ့အတူ ဝန်ထမ်း (၅) ယောက်လောက် တစ်ခါတည်းသွားမယ်။ အရင်တုန်းက တစ်ယောက်အားနဲ့လုပ်တယ်။ အဲဒီလိုုအချိန်မှာ ငါးယောက်အားနဲ့ အလုပ်လုပ်မယ်။ တစ်ခြားနေရာတွေမှာ ပုံမှန်အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူတွေက သူတို့အလုပ်ပြီးအောင် လုပ်ထားမယ်။ သူတို့အားလပ်ရက်တွေကို စုပြီး လိုအပ်တဲ့နေရာတွေ စုဝင်လိုက်မယ်။

 ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို ပွင့်လင်းတဲ့အချိန်ကျရင် ဘာတစ်ခုထပ်ဖြစ်လဲဆိုတော့ ပွင့်လင်းရာသီမှာ ဒေသခံတွေ အကုန်လုံးက တောင်ယာထဲ ရောက်သွားနေပြီ။ ရွာတွေမှာ မရှိတော့ပြန်ဘူး။ အဲဒီလိုကျတော့ လုပ်ရတာခက်ပြန်ရော။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာတွေရော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ပေးတာတွေရော အဲဒါတွေက ခက်သွားပြန် ပါတယ်။

နောက်ဗျူဟာတစ်ခုအနေနဲ့ အဲဒီလိုခက်ခဲတဲ့ဒေသတွေမှာ လေးတန်းအောင်တယ်၊ ငါးတန်းအောင်တယ်ဆိုတဲ့ စာတတ်တဲ့ ဒေသခံအမျိုးသမီးတွေရှိတယ်။ အဲဒီရွာတွေမှာ အမြဲတမ်းနေမယ့်သူတွေကို ဆရာတို့အနေနဲ့ အရံ သားဖွားသင်တန်းတွေ ပေးတယ်။ အခုလက်ရှိ ဒီမြို့နယ်မှာ အရံသားဖွားသင်တန်း Volunteer ပေါ့။ (၁၁၉) ယောက်ရှိတယ်။ နယ်မြေအနေအထားအရဆိုရင် Volunteer တွေ ပိုထွက်ဖို့လိုမယ်။

ဒါပေမဲ့ အဲဒီနေရာတွေက တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကို အဖွဲ့အစည်းတွေဆီမှာ သူတို့ဘာသာသူတို့ Training လုပ်ထားတဲ့သူတွေရှိတယ်။

ဆက်လက်ဖေါ်ပြပါမည်။

တွေ့ဆုံမေးမြန်းသူ - ချယ်ရီထိုက်၊ နေဖြိုးမြင့်
ဓါတ်ပုံ #AxSai