ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါကို ေဆာလ်င္စြာေတြ႕ရွိကုသလၽွင္ ေရာဂါျပင္းထန္မႈနွင့္ အသက္ဆုံးရႈံးမႈတို႔မွ ကာကြယ္နိုင္ၿပီး Tamiflu (Oseltamivir) ႏွင့္ Relenza (Zanamivir) ေဆး (၂) မ်ိဳးျဖင့္ ကုသမႈေပးႏိုင္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည္။
လက္ရိွတြင္ ျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနသည့္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးရွိ အင္းစိန္၊ လိႈင္သာယာ၊ ဒဂုံၿမိဳ႕သစ္ (ေတာင္ပိုင္း) ၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးရွိ ပုသိမ္၊ ေညာင္တုန္း၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးရွိ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ တို႔တြင္ တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါျဖင့္ ေဒသအလိုက္ ေဆး႐ုံတက္ေရာက္မႈ အေျခအေနကို ေန႔စဥ္ဆန္းစစ္ၿပီး ေရာဂါကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အမ်ားဆုံးေဒသမ်ားတြင္ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ (Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09) ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ အမွတ္စဥ္ (၁၁)အား ၾသဂုတ္လ (၃)ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္အ ရ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာျဖင့္ ဇူလိုင္လ(၂၁) ရက္ေန႔မွ ၾသဂုတ္လ(၂)ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ (၂) နာရီအထိ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္စစ္ေဆးခဲ့သည့္ သံသယလူနာ (၃၀၅)ဦးအနက္ H1N1 ပိုးေတြ႕လူနာ (၁၁၀) ဦးရွိၿပီး ေသဆံုးသူ (၁၄)ဦးရိွေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီးေနာက္ ၾသဂုတ္လ (၄)ေန႔ နံနက္ပိုင္းတြင္ ျပင္ဦးလြင္မွ လူနာတစ္ဦး ထပ္မံေသဆံုးသြားေၾကာင္း သိရသည္။
ၾသဂုတ္လ(၃) ရက္ေန႔၊ မြန္းလြဲ (၂) နာရီအထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ အထူးကုေဆး႐ုံႀကီး (ေဝဘာဂီ) တြင္ H1N1 ပိုးေတြ႕ အတြင္းလူနာ (၂၆) ဦးႏွင့္ အျခားတိုင္းေဒသႀကီး/ ျပည္နယ္ ေဆး႐ုံႀကီးမ်ားတြင္ H1N1 ပိုးေတြ႕ အတြင္းလူနာ (၃၇) ဦး စုစုေပါင္း (၆၃) ဦး ေဆးဝါးကုသမႈခံယူလ်က္ရွိေနၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ကင္း၍ ေဆး႐ုံဆင္းလူနာ (၂၈) ဦးရွိေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
H1N1 ႏွင့္ပတ္သက္၍ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး အသိပညာေပးႏိႈးေဆာ္ျခင္းမ်ားကို တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါပိုးရိွသူက မဖံုးအုပ္ဘဲ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းတို႔မွ ထြက္ေပၚလာေသာ အစက္အမႈန္မ်ားသည္ (၆) ေပခန္႔အထိပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္ၿပီး ၎အားတိုက္ရိုက္ရႈသြင္းမိျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ၎အစက္အမႈန္မ်ား တင္က်န္ကပ္ၿငိေနေသာ အရာဝတၱဳမ်ားကို ကိုင္တြယ္မိေသာ လက္မွ တစ္ဆင့္လည္းေကာင္း ေရာဂါကူးစက္ႏုိင္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးဌာနက သတိေပးထားသည္။
ရာသီတုပ္ေကြးသည္ ေရာဂါပ်ိဳးခ်ိန္မွာ (၁) ရက္မွ (၄) ရက္ခန္႔အထိျဖစ္ၿပီး ေရာဂါလကၡဏာမျပမီ (၁) ရက္မွစတင္၍ ဖ်ားျခင္း၊ ႏွာရည္ယိုျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ႏုံးေခြျခင္းမ်ား စသည့္ လကၡဏာအခ်ဳိ႕စတင္ခံစားရကာ (၇) ရက္အထိ အျခားလူမ်ားသို႔ ေရာဂါကူးစက္ ျပန္႔ပြားေစႏုိင္ၿပီး ေရာဂါလကၡဏာျပင္းထန္လာပါက အဖ်ားႀကီးလြန္းျခင္း၊ ေခ်ာင္းအလြန္ဆိုးျခင္း၊ ေမာျခင္း၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ အသက္ရႈက်ပ္ျခင္း၊ အသက္ရႈခက္ခဲျခင္း၊ အသက္ရႈႏႈန္းျမန္ဆန္ျခင္း၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္လာေၾကာင္း သိရသည္။
ေရာဂါကူးစက္ခံရသူအမ်ားစုမွာ ဖ်ားျခင္းအပါအဝင္ မျပင္းထန္သည့္ေရာဂါလကၡဏာမ်ားကို တစ္ပတ္အထိ ခံစားရနိုင္ၿပီး ကုသမႈခံယူစရာမလိုဘဲ သက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားတတ္ေသာ္လည္း နီးစပ္ရာ ေဆးခန္း၊ ေဆး႐ုံမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးဌာနမ်ားသို႔ ျပသရန္ လိုအပ္ၿပီး က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားအေနျဖင့္ လိုအပ္ပါက ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါေရာဂါသည္ ကေလးငယ္မ်ား၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္မ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား၊ နာတာရွည္ ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ခုခံအား က်ဆင္းမႈ ရွိသူမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုမိုျပင္းထန္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ျပင္းထန္ အဆုတ္ေရာင္ နမိုးနီးယားေရာဂါ ျဖစ္ပြားနိုင္ေခ် ပိုမိုျမင့္မားေၾကာင္း သိရသည္။
ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမွ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏုိင္ရန္အတြက္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈကို အထူးဂ႐ုျပဳ ေဆာင္ရြက္ျခင္း အပါအဝင္ လက္ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ ေရမ်ားမ်ားသုံး၍ မၾကာခဏ ေဆးေၾကာျခင္း၊ ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးလၽွင္ ဖုံးအုပ္ျခင္း၊ လူထူထပ္ေသာေနရာမ်ားအား ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး မျဖစ္မေနသြားရပါက ပါးစပ္ႏွာေခါင္းစည္း တပ္ဆင္ျခင္း၊ ေကာင္းစြာ အိပ္စက္ အနားယူျခင္း၊ အာဟာရျပည့္ဝသည့္ အစားအစာမ်ား စားသုံးျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈပုံမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေလေကာင္းေလသန္႔ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနထိုင္ျခင္း၊ အရက္လြန္ကဲစြာေသာက္သုံးျခင္းႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ေရာဂါျဖစ္ပြား ေနသူမ်ားႏွင့္ သံသယရွိေနသူမ်ား၏ (၆) ေပ အကြာတြင္ ေနထိုင္ျခင္း၊ ေရာဂါကူးစက္ခံထားရသူအား ပါးစပ္ႏွာေခါင္းစည္း (Surgical Mask) ကို အသုံးျပဳေစျခင္း၊ ေရာဂါရွိသူ၏ ေနအိမ္ႏွင့္ ေဆး႐ုံမ်ားသို႔ မလိုအပ္ဘဲ သြားေရာက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ မိမိတြင္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ခံစားရပါက နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးဌာနသို႔ သြားေရာက္ကုသမႈခံယူျခင္းႏွင့္ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား စတင္ခံစားရသည့္ အခ်ိန္ မွစတင္၍ (၁၀) ရက္အတြင္း မိမိ၏ေနအိမ္၌သာ ေနထိုင္ျခင္းတို႔ သတိထားလုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါအား ကာကြယ္ေဆးထုိးႏွံႏုိင္ေသာ္လည္း ကာကြယ္ေဆးမွာ ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားျခင္း၊ (၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္းမွ (၆၀)ရာခိုင္ႏႈန္းအထိသာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမွ ကာကြယ္မႈေပးနိုင္ျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံအၿပီး (၂)ပတ္ၾကာမွသာ ကိုယ္ခံအားပဋိပစၥည္းမ်ား (Antibodies) ေပၚထြက္နိုင္ေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ ေဒသအတြင္း ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ စတင္မပ်ံ႕ႏွံ႕မီ ထိုးႏွံရန္ လိုအပ္ျခင္း၊ မိမိတို႔နိုင္ငံတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ျဖစ္ပြား ေနေသာ ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ ပိုးအမ်ိဳးအစားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ကာကြယ္ေဆးျဖစ္ရန္ လိုအပ္ျခင္း ႏွင့္ တစ္ႀကိမ္ ထိုးႏွံၿပီးပါက တစ္ႏွစ္သာ ကာကြယ္နိုင္စြမ္းရွိၿပီး ႏွစ္စဥ္ ထိုးႏွံရန္ လိုအပ္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးခ်မ္းသာေသာ နိုင္ငံမ်ား၌ပင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံျခင္းလုပ္ငန္းအား အျပည့္အဝ ေဆာင္ရြက္နိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ FluNet Website တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ေမလ(၁) ရက္ေန႔မွ ဇူလိုင္လ(၂၃)ရက္ေန႔ အထိ (၃) လခန္႔ကာလအတြင္း ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ (Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09) ျဖစ္ပြားမႈမွာ ျမန္မာႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံတြင္ (၃၀၆၈) ဦး၊ အိႏၵိယနိုင္ငံတြင္ (၃၁၉) ဦး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံတြင္ (၂၅၆) ဦး၊ စင္ကာပူနိုင္ငံတြင္ (၈၀) ဦးႏွင့္ ထိုင္း နိုင္ငံတြင္ (၅၉) ဦးတို႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရၿပီး ပုံမွန္အားျဖင့္ အပူပိုင္းေဒသနိုင္ငံမ်ား၌ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ျဖစ္ပြားေလ့ရွိေသာ ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09 Strain သည္ ေျမာက္အေမရိကတိုက္၌ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလမွ စတင္ကူးစက္၍ တစ္ကမၻာလုံးတြင္ ကပ္ေရာဂါအသြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သျဖင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO) က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးအေရးေပၚအေျခအေနအျဖစ္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၁)ရက္ေန႔၌ ေၾကညာခဲ့ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံအပါအဝင္ ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ားတြင္ ကမၻာ့လူတုပ္ေကြးေရာဂါ ႏွိမ္နင္းျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09 သည္ လူမ်ားအၾကား လြယ္ကူစြာ ကူးစက္ေစနိုင္ေသာ္လည္း ျပင္းထန္မႈႏွင့္ ေသဆုံးမႈနည္းပါးေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး အေရးေပၚ အေျခအေန PHEIC အျဖစ္မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ နိုင္ငံအပါအဝင္ ကမၻာ့နိုင္ငံမ်ား၌ လူမ်ားအၾကား ရာသီတုပ္ေကြး ေရာဂါ (Seasonal Influenza) ကူးစက္မႈအသြင္အျဖစ္သာ ဆက္လက္ရွိေနခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
~~~~~~~~⊰❂ unicode ❂⊱~~~~~~~~
လက်ရှိတွင် ဖြစ်ပွားမှု အများဆုံးဖြစ်နေသည့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ အင်းစိန်၊ လှိုင်သာယာ၊ ဒဂုံမြို့သစ် (တောင်ပိုင်း)၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ပုသိမ်၊ ညောင်တုန်း၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ ပဲခူးမြို့နယ် တို့တွင် တုံ့ပြန် ဆောင်ရွက်ခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနအနဖြေင့် ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါဖြင့် ဒေသအလိုက် ဆေးရုံတက်ရောက်မှု အခြေအနေကို နေ့စဉ်ဆန်းစစ်ပြီး ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်း အများဆုံးဒေသများတွင် တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။
ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ (Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09) ဖြစ်ပွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ်စဉ် (၁၁)အား သြဂုတ်လ (၃)ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်အ ရ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ဇူလိုင်လ(၂၁) ရက်နေ့မှ သြဂုတ်လ(၂)ရက်နေ့ မွန်းလွဲ (၂) နာရီအထိ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်စစ်ဆေးခဲ့သည့် သံသယလူနာ (၃၀၅)ဦးအနက် H1N1 ပိုးတွေ့လူနာ (၁၁၀) ဦးရှိပြီး သေဆုံးသူ (၁၄)ဦးရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပြီးနောက် သြဂုတ်လ (၄)နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ပြင်ဦးလွင်မှ လူနာတစ်ဦး ထပ်မံသေဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။
သြဂုတ်လ(၃) ရက်နေ့၊ မွန်းလွဲ (၂) နာရီအထိ ရန်ကုန်မြို့ရှိ အထူးကုဆေးရုံကြီး (ဝေဘာဂီ) တွင် H1N1 ပိုးတွေ့ အတွင်းလူနာ (၂၆) ဦးနှင့် အခြားတိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ် ဆေးရုံကြီးများတွင် H1N1 ပိုးတွေ့ အတွင်းလူနာ (၃၇) ဦး စုစုပေါင်း (၆၃) ဦး ဆေးဝါးကုသမှုခံယူလျက်ရှိနပြေီး ရောဂါပျောက်ကင်း၍ ဆေးရုံဆင်းလူနာ (၂၈) ဦးရှိကြောင်း အဆိုပါ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
H1N1 နှင့်ပတ်သက်၍ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေး အသိပညာပေးနှိုးဆော်ခြင်းများကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် လုပ်ဆောင်နပြေီး ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါပိုးရှိသူက မဖုံးအုပ်ဘဲ နှာချခြေင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းတို့မှ ထွက်ပေါ်လာသော အစက်အမှုန်များသည် (၆) ပေခန့်အထိပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး၎င်းအားတိုက်ရိုက်ရှုသွင်းမိခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊၎င်းအစက်အမှုန်များ တင်ကျန်ကပ်ငြိနေသော အရာဝတ္တုများကို ကိုင်တွယ်မိသော လက်မှ တစ်ဆင့်လည်းကောင်း ရောဂါကူးစက်နိုင်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဌာနက သတိပေးထားသည်။
ရာသီတုပ်ကွေးသည် ရောဂါပျိုးချိန်မှာ (၁) ရက်မှ (၄) ရက်ခန့်အထိဖြစ်ပြီး ရောဂါလက္ခဏာမပြမီ (၁) ရက်မှစတင်၍ ဖျားခြင်း၊ နှာရည်ယိုခြင်း၊ နှာချခြေင်း၊ ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်း၊ လည်ချောင်းနာခြင်း၊ ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နုံးခွခြေင်းများ စသည့် လက္ခဏာအချို့စတင်ခံစားရကာ (၇) ရက်အထိ အခြားလူများသို့ ရောဂါကူးစက် ပြန့်ပွားစေနိုင်ပြီး ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်လာပါက အဖျားကြီးလွန်းခြင်း၊ ချောင်းအလွန်ဆိုးခြင်း၊ မောခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အသက်ရှုကျပ်ခြင်း၊ အသက်ရှုခက်ခဲခြင်း၊ အသက်ရှုနှုန်းမြန်ဆန်ခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်လာကြောင်း သိရသည်။
ရောဂါကူးစက်ခံရသူအများစုမှာ ဖျားခြင်းအပါအဝင် မပြင်းထန်သည့်ရောဂါလက္ခဏာများကို တစ်ပတ်အထိ ခံစားရနိုင်ပြီး ကုသမှုခံယူစရာမလိုဘဲ သက်သာပျောက်ကင်းသွားတတ်သော်လည်း နီးစပ်ရာ ဆေးခန်း၊ ဆေးရုံများနှင့် ကျန်းမာရေးဌာနများသို့ ပြသရန် လိုအပ်ပြီး ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများအနဖြေင့် လိုအပ်ပါက ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ် စစ်ဆေးမှုများကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါရောဂါသည် ကလေးငယ်များ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ နာတာရှည် ရောဂါရှိသူများ၊ ခုခံအား ကျဆင်းမှု ရှိသူများတွင် ရောဂါပိုမိုပြင်းထန်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ ပြင်းထန် အဆုတ်ရောင် နမိုးနီးယားရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ချေ ပိုမိုမြင့်မားကြောင်း သိရသည်။
ရောဂါဖြစ်ပွားမှုမှ ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုကို အထူးဂရုပြု ဆောင်ရွက်ခြင်း အပါအဝင် လက်ကို ဆပ်ပြာနှင့် ရေများများသုံး၍ မကြာခဏ ဆေးကြောခြင်း၊ နှာချေချောင်းဆိုးလျှင် ဖုံးအုပ်ခြင်း၊ လူထူထပ်သောနေရာများအား ရှောင်ကြဉ်ပြီး မဖြစ်မနေသွားရပါက ပါးစပ်နှာခေါင်းစည်း တပ်ဆင်ခြင်း၊ ကောင်းစွာ အိပ်စက် အနားယူခြင်း၊ အာဟာရပြည့်ဝသည့် အစားအစာများ စားသုံးခြင်း၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်း၊ လေကောင်းလေသန့်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်နေထိုင်ခြင်း၊ အရက်လွန်ကဲစွာသောက်သုံးခြင်းနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ ရောဂါဖြစ်ပွား နေသူများနှင့် သံသယရှိနေသူများ၏ (၆) ပေ အကွာတွင် နေထိုင်ခြင်း၊ ရောဂါကူးစက်ခံထားရသူအား ပါးစပ်နှာခေါင်းစည်း (Surgical Mask) ကို အသုံးပြုစခြေင်း၊ ရောဂါရှိသူ၏ နေအိမ်နှင့် ဆေးရုံများသို့ မလိုအပ်ဘဲ သွားရောက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း၊ မိမိတွင် ရောဂါလက္ခဏာများ ခံစားရပါက နီးစပ်ရာ ကျန်းမာရေးဌာနသို့ သွားရောက်ကုသမှုခံယူခြင်းနှင့် ရောဂါ လက္ခဏာများ စတင်ခံစားရသည့် အချိန် မှစတင်၍ (၁၀) ရက်အတွင်း မိမိ၏နေအိမ်၌သာ နေထိုင်ခြင်းတို့ သတိထားလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း သိရသည်။
ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါအား ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနိုင်သော်လည်း ကာကွယ်ဆေးမှာ ဈေးနှုန်းမြင့်မားခြင်း၊ (၅၀)ရာခိုင်နှုန်းမှ (၆၀)ရာခိုင်နှုန်းအထိသာ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုမှ ကာကွယ်မှုပေးနိုင်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံအပြီး (၂)ပတ်ကြာမှသာ ကိုယ်ခံအားပဋိပစ္စည်းများ (Antibodies) ပေါ်ထွက်နိုင်သောကြောင့် မိမိတို့ ဒေသအတွင်း ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ စတင်မပျံ့နှံ့မီ ထိုးနှံရန် လိုအပ်ခြင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွား နေသော ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ ပိုးအမျိုးအစားနှင့် ကိုက်ညီသော ကာကွယ်ဆေးဖြစ်ရန် လိုအပ်ခြင်း နှင့် တစ်ကြိမ် ထိုးနှံပြီးပါက တစ်နှစ်သာ ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပြီး နှစ်စဉ် ထိုးနှံရန် လိုအပ်ခြင်း တို့ကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးချမ်းသာသော နိုင်ငံများ၌ပင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်းလုပ်ငန်းအား အပြည့်အဝ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ FluNet Website တွင် ဖော်ပြထားချက်အရ မေလ(၁) ရက်နေ့မှ ဇူလိုင်လ(၂၃)ရက်နေ့ အထိ (၃) လခန့်ကာလအတွင်း ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ (Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09) ဖြစ်ပွားမှုမှာ မြန်မာနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံတွင် (၃၀၆၈) ဦး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် (၃၁၉) ဦး၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် (၂၅၆) ဦး၊ စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် (၈၀) ဦးနှင့် ထိုင်း နိုင်ငံတွင် (၅၉) ဦးတို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် အပူပိုင်းဒေသနိုင်ငံများ၌ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသော ရောဂါဖြစ်ကြောင်းသိရှိရသည်။
Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09 Strain သည် မြောက်အမေရိကတိုက်၌ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမှ စတင်ကူးစက်၍ တစ်ကမ္ဘာလုံးတွင် ကပ်ရောဂါအသွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ (၁၁)ရက်နေ့၌ ကြေညာခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် ကမ္ဘာ့လူတုပ်ကွေးရောဂါ နှိမ်နင်းခြင်း လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
Seasonal Influenza A(H1N1)pdm09 သည် လူများအကြား လွယ်ကူစွာ ကူးစက်စေနိုင်သော်လည်း ပြင်းထန်မှုနှင့် သေဆုံးမှုနည်းပါးသောကြောင့် ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေး အရေးပေါ် အခြေအနေ PHEIC အဖြစ်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၁၀) ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ရုပ်သိမ်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာ နိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၌ လူများအကြား ရာသီတုပ်ကွေး ရောဂါ (Seasonal Influenza) ကူးစက်မှုအသွင်အဖြစ်သာ ဆက်လက်ရှိနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
